Uroczystości związane z Jubileuszem 500- lat Reformacji w Legnicy oraz 830- leciem Kościoła Marii Panny
W dniach od 15-18 września w Legnicy odbywały się uroczystości związane z Jubileuszem 500-lat Reformacji w Legnicy oraz 830- leciem Kościoła Marii Panny.
Parafia Ewangelicko- Augsburska w Legnicy wraz z wieloma zaprzyjaźnionymi instytucjami przygotowała na tę okoliczność szereg wydarzeń i uroczystości. Warto również nadmienić, że wiele cyklicznych imprez, odbywających się w mieście przybrało w tych dniach charakter związany z upamiętnieniem Jubileuszu.
Tak było w czwartek (15.09) w Legnickiej Bibliotece Publicznej przy ul. Piastowskiej, gdzie miało miejsce spotkanie autorskie z p. Małgorzatą Lutowską, autorką książki pt. Powierzony klucz, opowiadającej o losach ewangelików na Dolnym Śląsku. Legnicka Biblioteka Publiczna od lat właśnie w czwartki organizuje podobne spotkania z różnymi ciekawymi osobami. Dzięki temu tematyczne spotkanie autorskie doskonale wpisało się jako swoiste preludium do obchodów jubileuszowych. W spotkaniu udział wzięło kilkadziesiąt osób, w tym ks. bp Waldemar Pytel – zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego w RP, a także legniccy parafianie, sympatycy biblioteki oraz mieszkańcy miasta.
Małgorzata Lutowska urodziła się w Cieplicach, jest przewodniczką sudecką, pracowała jako nauczycielka języka niemieckiego. Oprócz książki pt. „Powierzony klucz" opublikowała także "Dla siebie znalezioną ścieżką" - powieść o tematyce związanej z Dolnym Śląskiem, która została uhonorowana nagrodą Marszałka Województwa Dolnośląskiego, oraz "Skarby drzewa" - powieść dla młodzieży, stanowiąca element projektu "Moja mała ojczyzna". Spotkanie przybliżyło wszystkim zebranym okoliczności powstania książki, której treść dobrze odzwierciedla realia dolnośląskich ewangelików na przestrzeni kolejnych wieków. Kilka najciekawszych fragmentów zostało zaprezentowanych i zinterpretowanych. Spotkanie poprowadziła p. Anna Gątowska – dyrektor Legnickiej Biblioteki Publicznej.
Już od wtorku (13.09) w murach najstarszej legnickiej świątyni – Kościele Marii Panny rozbrzmiewała muzyka organowa w ramach festiwalu 36. Legnickie Conversatorium Organowe im. Stanisława Moryto. Tegoroczny festiwal również mocno wpisywał się w uroczystości związane z Jubileuszem Reformacji. Podczas tegorocznej edycji festiwalu w Legnicy gościli tacy artyści jak: m.in. Sebastian Kuczyński (organy), Aleksander Jan Szopa (organy), Michał Sławecki (organy), Chór KOE z Sokołowa Podlaskiego, Anna Mikołajczyk-Niewiedział (sopran), Marcin Tadeusz Łukaszewski (fortepian), Maciej Zakrzewski (organy) oraz Chór Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Każdego dnia wieczorne koncerty gromadziły w kościele liczne grono słuchaczy, którym zaprezentowane zostały utwory dedykowane Kościołowi Marii Panny oraz ściśle nawiązujące do muzyki i pieśni wywodzącej się z Reformacji. Tak było zwłaszcza podczas koncertu finałowego (17.09), kiedy to przy organach zasiadał Maciej Zakrzewski, a Chór Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, pod dyrekcją dr hab. Michała Sławeckiego wykonał chorały wzorowane na ewangelickiej pieśniach kościelnych: Warownym grodem jest nasz Bóg, Pochwal, mój duchu, Mocarza, Boże wielki, pełnyś chwał i Brońże, Panie, nas na wieki.
W piątek (16.09) w murach Akademii Rycerskiej w Legnicy i najbardziej reprezentacyjnym miejscu miasta – Sali Królewskiej odbyła się konferencja naukowa. Wśród prelegentów znaleźli się: prof. Jan Harasimowicz (Uniwersytet Wrocławski), dr hab. Piotr Oszczanowski (Muzeum Narodowe we Wrocławiu), dr hab. Marek Pilch (Akademia Muzyczna w Katowicach), dr hab. Jerzy Sojka (Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie), dr Marek Żak (Muzeum Miedzi w Legnicy), dr hab. Michał Sławecki (Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie). Tematyka konferencji poruszała zagadnienia związane z historią Reformacji w Legnicy, historią Kościoła Marii Panny, ale także nawiązywała do muzyki i pieśni ewangelickiej oraz muzycznych tradycji w Kościele Marii Panny, który od lat jest miejscem wielu koncertów. Nie zabrakło również informacji na temat bieżących działań kościołów ewangelickich na świecie w odniesieniu do współczesnych wyzwań i problemów. Na koniec ks. Jerzy Gansel zaprezentował informacje dotyczące bieżącej działalności parafii ewangelickiej w Legnicy, która jest ważnym punktem w codziennym życiu miasta. Poniżej znajduje się szczegółowy program wspomnianej konferencji.
prof. Jan Harasimowicz – Zarys historii Reformacji w Księstwie Legnickim
dr hab. Piotr Oszczanowski – Kościół Marii Panny w Legnicy wczoraj i dziś
dr Marek Żak - Ks. Jan Zajączkowski i legnicka wspólnota ewangelicka lat 70. XX w. w świetle dokumentacji Służby Bezpieczeństwa
dr hab. Marek Pilch – Muzyka w imię Lutra. 500 lat ewangelickiej pieśni kościelnej
dr hab. Jerzy Sojka – Kościoły luterańskie na świecie wobec wyzwań współczesności
dr hab. Michał Sławecki – Muzyczne tradycje związane z Kościołem Marii Panny
ks. Jerzy Gansel – Parafia Ewangelicka w Legnicy dzisiaj i w stronę przyszłości
W sobotę (17.09) w samo południe w Kościele Marii Panny odbyło się nabożeństwo dziękczynne, podczas którego kazanie wygłosił ks. bp Jerzy Samiec, a czynny udział wzięli m.in. ks. dr Adam Malina (prezes Synodu Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego w RP), ks. dr bp Marian Niemiec (zwierzchnik Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego w RP) i ks. bp Waldemar Pytel (zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego w RP). Obecni byli również duchowni ewangeliccy z diecezji wrocławskiej i mazurskiej. Nie zabrakło także gości z Niemiec. Byli to przedstawiciele Kirchliche Stiftung Evangelisches Schlesien oraz przedstawiciele zaprzyjaźnionej Parafii Ewangelickiej w Crimmitschau (Saksonia). Wśród gości ekumenicznych obecni byli: Biskup Legnicki – ks. bp Andrzejem Siemieniewski z Kościoła Rzymskokatolickiego, a także ks. Mirosław Drapała (Parafia Greckokatolicka w Legnicy), ks. Bogdan Ogrodnik (Parafia Greckokatolicka w Lubinie), ks. Lubomir Worchacz (Parafia Prawosławna w Legnicy). W swoim kazaniu ks. bp. Jerzy Samiec mówił m.in. o trudnościach i wyzwaniach jakie stoją przed współczesnymi ludźmi w kontekście wydarzeń związanych z wojną w Ukrainie, inflacją, wzrostem cen, napięciami społecznymi. Mówił też o wyzwaniach, jakie stoją przed Parafią Ewangelicką w Legnicy. Przypomniał, że we wszystkim, czego człowiek doświadcza i z czym musi się mierzyć, zawsze może polegać na Bogu, wierzyć w Niego i ufać Mu, bo On nie zawodzi, nie zdradza, nie okłamuje, ale wierny jest swoim obietnicom. Przed końcowym błogosławieństwem słowa pozdrowienia w imieniu Marszałek Sejmu RP – p. Elżbiety Witek odczytał Starosta Powiatu Legnickiego – Adam Babuśka, następnie okolicznościowe słowa pozdrowienia przekazał Prezydent Miasta Legnicy – Tadeusz Krzakowski, ks. bp Andrzej Siemieniewski oraz ks. bp Martin Herche w imieniu Gemeinschaft Evangelischer Schlesier. O oprawę muzyczną podczas nabożeństwa zadbali dr hab. Michał Sławecki, Maciej Zakrzewski i Krzysztof Kostanecki, którzy grali na organach oraz Chór Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W nabożeństwie udział wzięło blisko 200 osób, którzy zgromadzili się w kościele, a dzięki uprzejmości Legnickiego Centrum Kultury w nabożeństwie można było wziąć udział także za pomocą łączy internetowych, bo na żywo prowadzona była transmisja za pośrednictwem profilu parafii na Facebooku.
Tego samego dnia (17.09) w godzinach popołudniowych w Kościele Marii Panny miał miejsce Koncert zatytułowany „Światło” w wykonaniu Zespołu Wokalnego Art. Forum Voices z Instytutu Edukacji Muzycznej i Humanistycznej Agnieszki Justyny Szumiło, który wystąpił z bardzo ciekawym i inspirującym programem. W koncercie udział wzięło liczne grono odbiorców.
Niemal w tym samym czasie trwał tzw. Spacer Historyczny śladami Reformacji w Legnicy, przygotowany przez pracowników Muzeum Miedzi w Legnicy. O historii Kościoła Marii Panny i śladach Reformacji w mieście opowiadali: Tomasz Grabowski i Barbara Pietras. Uczestnicy spaceru mieli okazję poznać historię świątyni, jej wnętrze, sztukę, ale i architekturę, a także sylwetki osób, które miały znaczący wpływ na rozwój legnickiego ewangelicyzmu. Ponadto uczestnicy zostali oprowadzeni po plenerowej wystawie „Kościół Marii Panny w Legnicy ‒ podróż przez wieki…” na temat dziejów kościoła. Wystawę tę przygotowało Muzeum Miedzi. Wystawę tworzy unikatowa ikonografia związana z obiektem, panoramy miasta, archiwalne i współczesne zdjęcia. Wśród nich widoki kościoła sprzed pożaru w 1822, wnętrze z czasów wizyty Wyspiańskiego w 1890 r. czy medale o tematyce reformacyjnej. Ekspozycja pozwala prześledzić dzieje tej ważnej i najstarszej w mieście zachowanej świątyni, dowiedzieć się, jakie historyczne wydarzenia się w niej rozegrały. Wystawa przybliża też postaci, które wpłynęły na rozwijanie ruchu reformacyjnego na Śląsku, a także istotnych dla legnickiego ewangelicyzmu i samego kościoła duchownych. Ponieważ deszczowa pogoda tego popołudnia, nie pozwoliła ruszyć w miasto, uczestnicy w kościele wysłuchali ciekawostek i historii innych obiektów związanych z reformacją i ewangelicyzmem, takich jak obecna Katedra app. Piotra i Pawła oraz Szkoła Podstawowa nr 4.
Obchody Jubileuszowe dopełniło niedzielne nabożeństwo w Kościele Marii Panny, które zadedykowane zostało przede wszystkim gościom, licznie przybyłym z Niemiec, a wśród nich byłym mieszkańcom Legnicy. Wraz z nimi przeżywaliśmy Dziękczynne Święto Żniw. Uroczyste nabożeństwo poprowadzili ks. bp Martin Herche, ks. Karol Długosz i ks. Jerzy Gansel, a kazanie wygłosił ks. Erich Busse z Drezna, mówiąc na przykładzie ewangelicznej historii o bogatym rolniku, że współczesny człowiek nie powinien być jego odzwierciedleniem. Bogactwo każdego chrześcijanina jest w Bogu, a dobra materialne są po to, by cieszyć się życiem i dzielić się z drugim człowiekiem. Gromadzenie dóbr bez umiaru wyłącznie dla siebie jest zaprzeczeniem nauki Jezusa Chrystusa.
Przez cały czas trwania uroczystości jubileuszowych, dzięki uprzejmości Śląskiego Muzeum w Görlitz wewnątrz Kościoła Marii Panny, udostępniona była wystawa, zatytułowana: 500- lat Reformacji na Śląsku, która również cieszyła się dużym zainteresowaniem ze strony zwiedzających.
Na koniec należy podziękować za wsparcie i współorganizację tych wszystkich wydarzeń instytucjom miejskim oraz sympatykom i przyjaciołom Parafii Ewangelickiej w Legnicy, bez których z pewnością nie udałoby się przeprowadzić tego przedsięwzięcia. Prezydentowi Miasta Legnicy, Tadeuszowi Krzakowskiemu za objęcie Patronatem Honorowym wydarzeń związanych z Jubileuszem, Legnickiemu Centrum Kultury za pomoc w organizacji koncertów i konferencji, zaplecze techniczne, logistyczne i promocję, Muzeum Miedzi w Legnicy za pomoc merytoryczną w przygotowaniu konferencji naukowej, wystawy oraz spaceru historycznego śladami Reformacji oraz Legnickiej Bibliotece Publicznej za niezwykłą życzliwość i gościnność. Ważnymi partnerami parafii w przygotowaniu uroczystości byli również Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Collegium Witelona Uczelnia Państwowa w Legnicy, Restauracja Ratuszowa w Legnicy, Hotel Gwarna w Legnicy i H & J Promotions Hubert Mieliński.
Parafia Ewangelicka w Legnicy od wielu lat aktywnie działa w przestrzeni publicznej miasta i poprzez realizowanie swoich projektów stara się składać rzetelne świadectwo wynikające z dziedzictwa Reformacji. Kościół Marii Panny regularnie udostępniany jest zwiedzającym, którzy mogą podziwiać wnętrze, ale także mogą wejść na jedną z wież i podziwiać panoramę miasta i całej okolicy. Kościół z całą pewnością przyciąga i inspiruje, pozwala na chwilę zadumy, a jednocześnie otwiera oczy na wyjątkowe walory architektury. Gra świateł, która pojawia się wraz z każdym promieniem słońca opierającym się na poszczególnych szkłach kolorowych witraży sprawia, że te doznania są jeszcze większe. Parafia w swojej siedzibie przy ul. Mickiewicza 36 prowadzi wypożyczalnię sprzętu rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych. Ponad to od 2020 roku parafia prowadzi również Dzienny Dom Opieki Medycznej. W ramach tej działalności oferuje osobom starszym dzienny pobyt z wyżywieniem, połączony z rehabilitacją i profesjonalną opieką medyczną. Dzień rozpoczyna się śniadaniem, następnie podopieczni mają do dyspozycji lekarza i panią psycholog. Później udają się na zajęcia rehabilitacyjne i zabiegi. Kiedy pogoda na to pozwala organizowane są wyjścia do parku miejskiego, lub zajęcia manualne i zręcznościowe w budynku. Po obiedzie podopieczni mają czas dla siebie na wypoczynek, wspólne rozmowy, rozwiązywanie krzyżówek, po czym około. 16 wracają do domu. Parafia nie pozostała również obojętna na tragedię wojny, która w 2022 roku dotknęła Ukrainę. Już końcem lutego parafia przyjęła 9 osób, które uciekły przed wojną z zachodniej części Ukrainy. Później dołączyły 3 kolejne osoby. One w połowie kwietnia powróciły do swoich domów. Na ich miejsce parafia przyjęła 8 osób z Charkowa. Absolutnie nigdy nie chcielibyśmy się znaleźć na ich miejscu, dlatego decyzja o udzieleniu im pomocy w postaci zakwaterowania, zapewnienia wyżywienia, znalezienia pracy, szkoły i organizowania doraźnej pomocy była podjęta błyskawicznie. Mieć swoje pasje i plany, ale nie zapominać pomagać i służyć innym. To nasza misja i zadanie na przyszłość.
Opracowanie przygotował ks. Jerzy Gansel – proboszcz Parafii Ewangelickiej w Legnicy.
